Weet je zeker hoe oud je bent?

Ingrid Meus werkt als vakleerkracht humanistisch vormingsonderwijs op verschillende basisscholen. Wekelijks gaat ze met kinderen in gesprek over uiteenlopende thema’s en onderwerpen. Ingrid heeft het afgelopen jaar de opleiding kinderfilosofie gevolgd en vertelt hoe zij denkt over kinderfilosofie.

Kinderfilosofie is voor mij: kinderen motiveren en begeleiden naar ervaringen van verwondering. Momenten waarbij een kind kan ontdekken dat de dingen ingewikkelder zijn dan je denkt, dat er altijd nog iets is waar je niet aan had gedacht en niet aan had kunnen denken. Dat dit ok is en dat het daarmee alleen maar boeiender wordt om jezelf uit te spreken en te luisteren naar anderen. 

Die momenten van verwondering uiten zich vaak in een moment van stilte, een huh? of ogen die wegdraaien uit het centrum. Momenten waarbij je er bijna zeker van kan zijn dat de leerling zich op nieuw terrein in zijn denken bevindt. De leerling heeft niet gelijk een antwoord klaar, maar heeft tijd nodig om zich te verhouden tot deze mogelijke, nieuwe werkelijkheid.

In een les over Wat weet je zeker? is er een vraag die bij veel leerlingen tot zo’n verwondermoment leidt. We starten met Hoe oud ben je? en dan:

'Weet je op deze vraag het antwoord zeker?' 'Jaaaa! Natuurlijk!' roepen de kinderen in koor. De kinderen wachten op een nieuwe vraag en staan te popelen om daar hun antwoord op te geven.

'Maar… hoe zit dat eigenlijk met de tijd die je in de buik zat, voordat je geboren was. Heb je deze tijd meegeteld?'

Na hier en daar een nee, blijven de antwoorden uit. Sommige kinderen lachen. Ze lijken zich te realiseren dat ze in de maling genomen zijn door hun eigen hoofd. Anderen draaien hun ogen uit het centrum omhoog. Weer anderen gaan in overleg met de buurman of buurvrouw.

Voor mij één van die waardevolle lesmomenten: de kinderen zijn aangekomen op nieuw terrein in hun denken. Vandaag missie geslaagd. Ik glimlach en stel de kinderen gerust: 'Tja, gek hè? Hier denken we eigenlijk niet vaak over na, maar als we dat wel doen, dan is het antwoord ineens helemaal niet meer zo eenvoudig.'

Een gesprek over onze leeftijd volgt.

Ingrid Meus
Vakleerkracht humanistisch vormingsonderwijs en kunstenaar (Nuna Walls)