HVO-vakdocent - heb jij het in je?

Het humanisme als levensbeschouwing kent een lange, interessante geschiedenis. Deze is gebaseerd op de klassieke filosofie van onder andere Socrates. Hij stond er om bekend zijn gesprekspartners uit te dagen zelf na te denken over belangrijke vragen. Datgeen wat HVO Primair centraal stelt. HVO staat voor Humanistisch Vormingsonderwijs. Een vak dat op zowel basisscholen als middelbare scholen gegeven wordt. In een gesprek met Ingrid Meus, vakdocent bij HVO Primair, vertelt ze waarom het werk zo speciaal voor haar is.

 

Waarom ben je bij HVO Primair gaan werken?

Ik ben al jaren werkzaam in het onderwijs. Ik ben begonnen met de PABO en later als docent beeldende vormgeving en rekenen aan de slag gegaan op het mbo. Na een aantal jaren kwam ik erachter dat ik iets anders binnen het onderwijs wilde. HVO sprak mij direct erg aan. De maatschappelijke impact staat hier centraal. Persoonsvorming is hierbij belangrijker dan het beroepsgerichte aspect. Waar ik voorheen voor grote klassen stond, geef ik nu vooral les aan groepen van 10 tot 15 leerlingen. Hierdoor heb ik meer aandacht voor het individuele kind.

 

Wat maakt werken met jonge kinderen zo bijzonder?

Juist bij jonge kinderen kan de persoonsvorming voor veel meer impact zorgen. Op die leeftijd zijn kinderen volop in ontwikkeling. Ze willen graag nadenken over belangrijke vraagstukken. Hoe ouder je wordt, hoe meer je accepteert als ‘normaal’. Het kan soms een hele opgave zijn om fout gedrag op latere leeftijd af te leren. Jonge kinderen hebben er dus alleen maar profijt van.
Een belangrijk vraagstuk dat vaak terugkomt in mijn lessen is het onderwerp ‘omgaan met verschillen’. Hierin zit ook een thema over geloven verwerkt. Kinderen leren niet alleen dat je kunt geloven in een religie, maar bijvoorbeeld ook in monsters of dat het getal 13 ongeluk kan brengen. Ze leren dat er meerdere denkbeelden bestaan. Er is niet een waarheid beter dan de andere.
Tijdens mijn lessen breng ik kinderen dichter bij elkaar. In het reguliere onderwijs staat individuele ontwikkeling centraal waarin kinderen op hun eigen eiland doelen moeten halen. Tijdens mijn HVO-lessen ontdekken kinderen wie ze zijn in relatie tot een ander.

 

Hoe ziet een dag als HVO-vakdocent eruit?

Mijn dag begint vroeg, want om half 9 start mijn eerste les. Vanuit huis rijd ik naar mijn eerste school. Ik groet de leerkrachten en zet mijn lesmateriaal klaar. In de ochtend staan er vier lessen van 45 minuten op de planning. Ik geef les aan verschillende groepen. Eerst aan groep 3 en 4, daarna aan de combiklas 5 en 6 en ik sluit af met de combiklas 7 en 8. Na de lunch rijd ik door naar mijn volgende school. Hier geef ik nog drie lessen aan groep 5, 7 en 8. Soms is er na afloop nog aanleiding om langer op de school te blijven om met een leerkracht te praten over een specifieke leerling of een voorval dat plaatsvond tijdens mijn les.
Mijn lessen bereid ik altijd voor op een andere dag. Dit maakt het werk erg autonoom. Ik krijg altijd de mogelijkheid om zelf mijn tijd in te delen.

 

Zijn er wellicht ook aspecten aan het beroep die wat minder zijn?

Omdat je als HVO-vakdocent veel aan het heen en weer reizen bent, kan dat soms voor een bepaalde onrust zorgen. Je bent druk met het in- en uitpakken van je lesmateriaal en het vervoeren van het materiaal van lokaal naar lokaal. Ook moet je anticiperen op het materiaal dat je tot je beschikking hebt bij de school waar je op dat moment gaat lesgeven. De faciliteiten kunnen soms divers zijn. Daar moet je mee om kunnen gaan. Ook met het feit dat je je eigen collega’s niet vaak ziet. Ik mis dat persoonlijke soms wel eens. Zeker als je net als HVO-vakdocent bent begonnen. Maar gelukkig zie ik mijn collega's tijdens vergaderingen, intervisies en nascholingen. Het kan dus ook enige nadelen met zich meebrengen, maar dat is bij ieder werk wel het geval. Je wilt bijdragen aan de maatschappij, daarom kies je een baan in het onderwijs. Ieder nadeel heeft zo zijn voordeel.

 

Wat is belangrijk om te weten voor toekomstige HVO-collega's?

Het is een vrij autonome functie. Het is dus belangrijk dat dit je aanspreekt. Daarnaast heb je als HVO-vakdocent geen vaste werkplek en werk je niet direct met je collega’s van HVO Primair. Zodra je vast voor een school werkt, dus echt als PABO-docent, ben je minder bezig jezelf te profileren als docent. Dit is als HVO-vakdocent wel je rol. Zodra jij op een school verschijnt, kom je binnen als gastdocent.
Daarnaast is het belangrijk om zelf contact te willen maken met leerkrachten van de school waar je op dat moment les komt geven. Het is voor leerkrachten van een gastschool niet altijd duidelijk wat je rol als HVO-vakdocent is en juist daarom is het belangrijk om dit te verduidelijken.
De communicatielijn met de collega’s van HVO Primair is erg kort, ondanks dat je elkaar niet iedere dag fysiek ziet. Dat maakt het werk net even anders.

Goed om te weten: HVO Primair is werkzaam binnen verschillende regio’s. Per regio is er een regiobegeleider operationeel, die zich bezighoudt met het werven van nieuwe scholen. De regiobegeleider zet de docenten in op deze scholen. Af en toe kan het voelen alsof je als ZZP’er aan de slag gaat, wat ik soms erg prettig vind. Maar uiteindelijk heb je een contract bij HVO Primair die ervoor zorgt dat jij aan je uren komt. Het is goed om die zekerheid te hebben.

 

Voor wie is het vak HVO weggelegd?

Als je nieuwsgierig bent naar wat andere mensen denken en wat hen bezighoudt, is het vak HVO echt iets voor jou! Om in aanmerking te komen voor een baan bij HVO Primair is het een vereiste om een onderwijsbevoegdheid te hebben. De PABO is een van de mogelijkheden. Je bent dan al gewend om met doelen bezig te zijn.

Het mooie van HVO is dat je veel vrijheid krijgt in het aanbieden van lesstof. Een tijdje terug bijvoorbeeld, wilden twee leerlingen in mijn les iets vertellen over een ziekenhuisbezoek. Dan komt er spontaan een ander onderwerp aan de orde. Ik kan er voor kiezen om mijn les bij te schaven. Niet veel later vertelde een klasgenootje dat haar zusje erg ziek is. Op dat moment komen er dingen naar boven die je als vakdocent niet wist, maar die de leerlingen van elkaar ook niet wisten. De stof die je voor die les had voorbereid, zet je even op de parkeerplaats, zodat er ruimte gemaakt kan worden voor hetgeen dat op dat moment in de groep leeft. Dat is ontzettend fijn.

 

Wat maakt het zijn van HVO-vakdocent zo uniek?

Wat het vak HVO zo uniek maakt, is dat kinderen ontzettend veel van elkaar kunnen leren. Daar waar het in het reguliere onderwijs draait om het uitwisselen van een mening, leren kinderen tijdens de HVO-lessen hoe ze daadwerkelijk met die mening om moeten gaan. Je bent als het ware bezig met het creëren van een mini-samenleving in plaats van de individuele ontwikkeling van een kind dat van A naar B moet. Daarnaast is het onderwijs tegenwoordig erg gedigitaliseerd waardoor kinderen veel achter een laptop werkzaam zijn. Hierdoor staren ze grotendeels naar een scherm zonder aandacht te hebben voor elkaar.
Ik vind het zelf erg belangrijk dat kinderen goed met elkaar leren omgaan. Bij HVO kunnen kinderen hun eigen gedachten, gevoelens en ideeën onderzoeken en ontwikkelen. Als HVO-vakdocent oordeel je niet, dat is aan de kinderen zelf. Je biedt een veilige onderzoeksruimte binnen het kader van de humanistische kernwaarden autonomie en verbondenheid.

 

Wil jij net als Ingrid een verschil kunnen maken bij kinderen tussen de 4 en 12 jaar? Wil je leerlingen ondersteunen om creatief en interactief aan de slag te gaan met hun levensbeschouwende ontwikkeling? Dan is dit dé baan voor jou!

Solliciteer door een mail te sturen naar Marleen Witteveen via m.witteveen@hvo.nl met je CV en motivatiebrief. Zij neemt vervolgens zo spoedig mogelijk contact met je op voor een telefonisch intakegesprek.
Je kunt bij Marleen ook terecht voor meer informatie.